Neuralink là một dự án đầy tham vọng được khởi xướng bởi Elon Musk, CEO của Tesla và SpaceX. Mục tiêu của dự án là phát triển một giao diện não-máy tính (BMI) có thể cấy ghép vào não người, tạo ra kết nối trực tiếp giữa não bộ và máy tính. Công nghệ đột phá này hứa hẹn sẽ mang đến nhiều thay đổi to lớn cho thế giới, từ việc điều trị các bệnh về thần kinh, phục hồi chức năng cho người khuyết tật, cho đến nâng cao khả năng nhận thức và kết nối con người với thế giới kỹ thuật số theo những cách chưa từng có.
Tuy nhiên, bên cạnh những hứa hẹn, Neuralink cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ và tranh cãi. Liệu công nghệ này có thực sự an toàn? Nó có thể bị lạm dụng để thao túng con người hay xâm phạm quyền riêng tư?
- Công nghệ Galaxy AI là gì? Samsung mở ra kỷ nguyên của điện thoại AI
- Elon Musk:”Với NeuraLink, chúng tôi sẽ có thể cấy ghép vào não người trong năm tới”
- [CES 2024] Đi nửa bước là thấy AI: 6 sản phẩm đỉnh nhất sẽ khiến bạn kinh ngạc
Người đầu tiên được cấy chip não Neuralink đã hồi phục
Neuralink là một công ty do tỉ phú giàu nhất thế giới hiện tại Elon Musk thành lập vào năm 2016, đang phát triển giao diện não-máy tính có tên là “the Link”, là một thiết bị cấy ghép chip thần kinh được nhúng bằng phẫu thuật được thiết kế để giải mã và kích thích hoạt động của não.
Neuralink thông báo vào ngày 25 tháng 5 năm 2023 rằng họ đã nhận được sự cho phép của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) để thử nghiệm lâm sàng trên người và đã thực sự thực hiện.
Ca phẫu thuật cấy ghép chip não do Neuralink thực hiện vào tháng trước đã đạt được thành công bước đầu. Bệnh nhân đầu tiên được cấy ghép chip hiện đã hồi phục hoàn toàn sau phẫu thuật và có thể điều khiển con trỏ chuột máy tính chỉ bằng suy nghĩ.
Theo chia sẻ của Elon Musk, bệnh nhân đang có tiến triển tốt và dường như đã hồi phục hoàn toàn, với các chức năng thần kinh bình thường. Khả năng di chuyển chuột bằng suy nghĩ của người được cấy chip được đánh giá là một bước tiến quan trọng của Neuralink, mở ra tiềm năng to lớn cho công nghệ cấy ghép chip não trong việc phục hồi chức năng cho những người bị mất khả năng vận động.
Đây là một dấu mốc quan trọng trong lĩnh vực công nghệ thần kinh, cho thấy tiềm năng to lớn của việc sử dụng chip não để cải thiện cuộc sống con người. Neuralink đang tiếp tục nghiên cứu và phát triển công nghệ này, hứa hẹn mang đến những giải pháp đột phá cho các vấn đề về thần kinh và phục hồi chức năng trong tương lai.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng đây mới chỉ là giai đoạn đầu tiên của nghiên cứu, và cần nhiều thử nghiệm hơn để đánh giá hiệu quả và tính an toàn của công nghệ cấy ghép chip não.
Dù vậy, kết quả khả quan từ ca phẫu thuật đầu tiên này đã cho thấy tiềm năng to lớn của công nghệ Neuralink trong việc thay đổi cuộc sống con người.
Neuralink là gì và hoạt động thế nào?
Ramses Alcaide, Giám đốc điều hành của Neurable, một công ty công nghệ thần kinh đang phát triển giao diện não-máy tính không xâm lấn dưới dạng tai nghe, cho biết Neuralink đang phát triển một thiết bị “được thiết kế để kết nối trực tiếp bộ não con người với máy tính”. Công nghệ của Neuralink có khả năng ghi và giải mã các tín hiệu thần kinh, sau đó truyền thông tin trở lại não bằng cách sử dụng kích thích điện.
Bản thân bộ phận cấy ghép được gọi là “Telepathy”. Con chip não có kích thước bằng đồng xu này được phẫu thuật nhúng vào dưới hộp sọ, nơi nó nhận thông tin từ các sợi dây thần kinh tỏa ra các phần khác nhau trong não của đối tượng để kiểm soát các kỹ năng vận động. Theo trang web của Neuralink, mỗi dây chứa các cảm biến có khả năng ghi và phát ra dòng điện rất tốt và linh hoạt đến mức bàn tay con người không thể đưa vào. Đó là lý do tại sao Neuralink đã chế tạo một robot phẫu thuật thần kinh được thiết kế để trở nên hoàn toàn tự động.
Công ty cũng đang phát triển một ứng dụng cho phép một người thao tác bàn phím và chuột chỉ bằng trí óc của họ.
Sumner Norman, nhà khoa học tại công ty khởi nghiệp phi lợi nhuận Convergent Research và cựu giám đốc khoa học về giao diện não-máy tính tại công ty phần mềm AE Studio, cho biết: “Neuralink thực sự đi tiên phong trong việc tạo ra các phiên bản thương mại hóa, có thể mở rộng của những gì đã được tiên phong trong giới học thuật”.
Công nghệ cơ bản của Neuralink hoạt động theo cách tương tự như điện sinh lý học. Các tín hiệu hóa học điện trong hệ thần kinh của chúng ta phát ra khi các tế bào thần kinh giao tiếp với nhau qua các khoảng trống giữa các tế bào thần kinh được gọi là khớp thần kinh. Hoạt động não này được ghi lại bởi các điện cực hoặc cảm biến phát hiện điện áp, đo lường sự thay đổi về “đột biến” khi các điện áp này kích hoạt. Nói cách khác, dữ liệu hoạt động não bộ của chúng ta được ghi lại không chỉ khi chúng ta hành động mà còn khi chúng ta nghĩ về việc hành động.
Điều đó không có nghĩa là giao tiếp não-máy tính mà Neuralink thực hiện ngang hàng với khả năng đọc suy nghĩ.
Sonal Baberwal, một nhà nghiên cứu tại Đại học Thành phố Dublin cho biết: “Nó chỉ đơn giản đo lường hoạt động của não và diễn giải nó như một hành động”. Baberwal ví quy trình này giống như cách huyết áp diễn giải mức độ căng thẳng hoặc thư giãn của bệnh nhân. Tương tự như vậy với các tín hiệu não của bạn – nhắm mắt hoặc mở mắt, trạng thái thư giãn hoặc ngủ sâu, trạng thái hành động hoặc tập trung – tất cả những khía cạnh này đều có thể được phát hiện.
Khi các thiết bị này ghi lại các tập dữ liệu phức tạp, thuật toán học máy và các tác nhân trí tuệ nhân tạo khác sau đó sẽ được sử dụng để hiểu thông tin.
Công ty chip não của Elon Musk có thể thay đổi thế giới thế nào?
Theo trang web của Neuralink, mục tiêu ban đầu của công ty là giúp những người bị tê liệt lấy lại các kỹ năng giao tiếp đã mất. Nó cũng có ý định theo đuổi việc khôi phục các chức năng vận động, cảm giác và thị giác cũng như điều trị các rối loạn thần kinh. Một thiết bị giống Neuralink có khả năng nâng cao trí nhớ, tốc độ xử lý và khả năng nhận thức của con người bằng cách tạo ra giao diện trực tiếp giữa não người và các thiết bị kỹ thuật số.
Cụ thể, tham vọng của Neuralink là có thể giúp con người khôi phục khả năng di động, cải thiện giao tiếp giữa các cá nhân mà không cần lời nói, điều trị các vấn đề thần kinh, tăng cao khả năng nhận thức.
Sức mạnh của con chip này có thể nói là rất lớn. Thiết bị Neuralink là một thiết bị cấy ghép não, được trang bị 1.024 điện cực, có thể thu tín hiệu từ rất nhiều tế bào thần kinh. Bạn càng có nhiều điện cực, bạn càng có thể nghe được nhiều tế bào thần kinh hơn và bạn sẽ nhận được càng nhiều dữ liệu. Ngoài ra, bạn càng đến gần các nơ-ron đó thì dữ liệu của bạn sẽ càng có chất lượng cao hơn. Và thiết bị Neuralink tiến rất gần đến các tế bào thần kinh. Quy trình cấy ghép của công ty yêu cầu khoan một lỗ trên hộp sọ và xuyên qua não.
Tại sao Elon Musk muốn hợp nhất bộ não con người với AI? Neuralink là câu trả lời cho một nỗi sợ hãi lớn: AI sẽ thống trị thế giới.
Đây là nỗi sợ hãi ngày càng lan rộng trong các nhà lãnh đạo, những người lo lắng rằng chúng ta có thể tạo ra những cỗ máy thông minh hơn con người và có khả năng đánh lừa chúng ta và cuối cùng giành quyền kiểm soát từ con người.
