7 khác biệt cơ bản Linux vs Windows

Có được chìa khóa thay đổi toàn bộ cấu trúc mã nguồn của hệ điều hành có lẽ là khác biệt lớn nhất giữa Linux vs Windows, tạo nên rất nhiều những sự chênh lệch về mặt cấu trúc và trải nghiệm. Linux thuộc về GNU Public License/ giấy phép phần mềm mã nguồn mở thông dụng nhất thế giới. Trong đó, tất cả người dùng Linux đều có quyền được tiếp nhận và thay đổi từng dòng code, từng lõi cấu trúc dựng nên LinuxOS ngày nay.

Ngược lại, bạn muốn được ngó nhìn mã nguồn đã dựng nên Windows? Bằng niềm tin nhé. Trừ khi bạn đọc là một người dùng chọn lọc, thuộc nhóm người “tinh hoa” trong giới công nghệ, khả năng cao là bạn sẽ không bao giờ được đặt đôi mắt “trần tục” của mình lên cấu trúc code của Windows.

Đã có rất nhiều ý kiến trái chiều về bản chất của hai hệ điều hành. Một số cho rằng cấu trúc mã nguồn mở tạo cơ hội nhiều hơn cho hacker “ném đá giấu tay” và khai thác bất cứ lỗ hổng bảo mật nào tồn tại để chuộc lợi cho riêng. Ngược lại, có được quyền admin lại cho phép toàn bộ cộng đồng người dùng Linux chung tay góp sức vá những lỗ hổng nói trên và chặn tay toàn bộ hacker đang nhăm nhe phá sập hệ thống.

Song song với quyền truy cập đó là vấn đề về giấy phép sử dụng. Tôi chắc chắn rằng không chỉ mọi chuyên gia IT mà ngay cả người dùng phổ thông đều có ca thán ngày qua ngày về hệ thống phân phối hệ điều hành Windows của Microsoft.

Ngược lại giấy phép GPL của Linux cho phép bạn được tùy chỉnh phần mềm, sử dụng và thậm chí bán lại (miễn là bạn không giữ bí mật chỉ cho riêng mình). Thêm vào đó, bạn có thẻ tải về một bản copy duy nhất của Linux và phân phối cho muôn vàn PC khác tùy chọn.

Đây là một trong những nguyên nhân chính rất nhiều người dùng quay lưng với Linux.

Với LinuxOS, bạn có được một cộng đồng hỗ trợ thông qua các forum, công cụ tìm kiếm trực tuyến, trang web hỗ trợ,… Hoặc nếu cần thiết, bạn có thể mua hợp đồng hỗ trợ từ những tập đoàn Linux uy tín như Red Hat và Novell. Tuy nhiên nếu dựa vào hệ thống hỗ trợ từ cộng đồng, câu trả lời chính xác cho vấn đề có thể ồ ập như bão lũ hoặc phải đợi hàng ngày/ hàng tuần sau mới xuất hiện.

Trong khi đó, Windows với số lượng người dùng đông đảo nhất thế giới kết hợp với khả năng chăm sóc khách hàng của một tập đoàn đa quốc gia sẽ đưa đến câu trả lời nhanh chóng.

15 năm trước, Linux vật lộn để có thể hỗ trợ cho những linh kiện máy tính mới. Các nhà sản xuất chỉ thường xem Linux như một lựa chọn bổ sung (hoặc thậm chí còn không thèm đếm xỉa tới). Hơn nữa, driver cho linh kiện đã từng một thời chỉ được hỗ trợ bởi chính người dùng đơn lẻ, bỏ cả công sức và thời gian của bản thân để phát triển phần mềm tương thích.

Kể từ đó đến này, cộng đồng Linux OS đã đột phá lên rất nhiều lần và các nhà phát triển đã đặt vị thế của hệ điều hành này lên ngang hàng với Microsoft Windows.

Đương nhiên, Windows với hệ thống cơ sở dữ liệu khổng lồ của mình có thể tương thích gần như với bất kì linh kiện điện tử nào. Thậm chí các hãng công nghệ có thể được cho là mất trí nếu không hỗ trợ Windows OS.

Linux dẫu cho là một hệ điều hành mã nguồn mở nhưng có tính bảo mật vô cùng cao. Bởi những vector tấn công dù có xuất hiện cũng dễ dàng bị phát hiện ra (mã nguồn mở mà) để cộng động programmer nghiệp dư nhưng nhiệt huyết  cùng hoạt động và vá ngay lập tức lỗ hổng.

Tuy nhiên, làm thế nào một hệ điều hành nguồn mở có thể an toàn hơn Windows, một hệ điều hành được phát triển bởi một trong những công ty phần mềm hàng đầu? Tất cả gói gọn trong sự phổ biến của Windows.

Về cơ bản, Windows là mục tiêu lý tưởng cho phần mềm độc hại do có số lượng khổng lồ người dùng thiếu kinh nghiệm dựa vào nó. Dẫu cho rất dễ dàng để giữ cho Windows an toàn với việc sử dụng các chương trình chống phần mềm độc hại chuyên biệt như Kaspersky, Norton, hoặc McAfee, sử dụng chúng chắc chắn sẽ mang thêm một khoản chi phí. Trong khi đó, các chương trình miễn phí như Avast vẫn rất tốt, mặc dù các phiên bản miễn phí của các chương trình này không có tất cả các chức năng nâng cao của các đối tác trả tiền của họ. Thêm vào đó không phải trình bảo vệ nào cũng hoàn thành trách nhiệm của mình, thậm chí chỉ thêm phần nặng máy

Khi lần đầu Windows OS xuất hiện, tính chất dễ sử dụng của nó đã thay đổi toàn bộ tất cả. Nó đánh dấu một thời điểm bước ngặt trong lịch sử. Rằng ngay cả một bà nội trợ cũng có thể sử dụng, trái với giao diện lộn xộn và đáng sợ của người tiền nhiệm MS-DOS toàn bộ các hệ điều hành phổ biến hiện hành tại thời điểm đó.

Linux có vẻ dễ sử dụng như Windows 10, đặc biệt là 2 bản Ubuntu và Linux Mint với thiết kế thân thiện cho người dùng “trèo cửa sổ” sang. Nhưng khác biệt trong giao diện và trải nghiệm đến từ 2 điểm sau:

1. Linux có tính tùy biến rất cao.

   

2. Biểu đồ học tập/ tiếp thu kiến thức với của Linux tương đối “gồ ghề”.

Với ý nghĩ đó, chúng ta có thể nói rằng Windows nói chung là phù hợp hơn cho những người không đặc biệt hiểu biết về công nghệ, trong khi Linux sẽ yêu cầu ít nhất một sự hiểu biết cơ bản về cách thức hoạt động của phần mềm máy tính.

Thêm vào đó những công cụ tạo cá tính cho máy tính như Rainmeter hay Wallpaper Engine cũng cho phép người dùng trải nghiệm phần nào cách thức mà Linux hoạt động.

Và cuối cùng cũng đến đề mục quan trọng. Hệ điều hành nào tốt nhất cho gaming?

Trong tháng 2/2018, tổng số game có thể hoạt động trên Linux mà nền tảng phân phối game Steam có được là ~5000. Không hề tệ một chút nào phải không? Cho tới khi chúng ta biết được Windows có thể chơi được > 20.000 games.

Mặc dù số lượng game hỗ trợ Linux đang tăng dần lên từng ngày bởi hệ điều hành chơi game SteamOS cũng được phát triển dựa trên Linux OS; Linux cũng vẫn có thể chơi game thông qua compatibility layer Wine (một dạng tương tự như giả lập), nhưng còn khá lâu Linux mới có thể bắt kịp số lượng trên của Windows. Hơn nữa, sử dụng Wine sẽ giảm kha khá hiệu năng gaming mà người chơi có thể đạt được trên Windows 10.

Gaming trên Linux (Nguồn: Linux Tech Tips)