Top 10+ cách tính phần trăm (%) chính xác, dễ thực hiện

Bạn có phải là tín đồ công nghệ và thường xuyên so sánh cấu hình của các chiếc smartphone mới ra mắt? Hay đơn giản là muốn kiểm tra xem mình đã tiết kiệm được bao nhiêu khi mua một chiếc laptop giảm giá? Nếu câu trả lời là có, thì bài viết này dành cho bạn. Phong Vũ Tech News sẽ cùng bạn khám phá những cách tính phần trăm đơn giản mà hiệu quả, giúp bạn đưa ra những quyết định mua sắm thông minh hơn cũng như áp dụng vào nhiều lĩnh vực khác trong cuộc sống.

Tìm hiểu về định nghĩa và ý nghĩa của phần trăm

Phần trăm (hay còn gọi là tỉ lệ phần trăm) là một khái niệm toán học dùng để biểu thị một tỉ lệ, một phần so với toàn thể. Phần trăm được biểu diễn dưới dạng một phân số có mẫu số là 100. Nói cách khác, phần trăm cho biết một giá trị chiếm bao nhiêu phần trong 100 phần của một tổng thể. Ký hiệu của phần trăm là “%”.

Trong toán học, phần trăm là tỉ số thể hiện dưới dạng phân số có mẫu số là 100
Trong toán học, phần trăm là tỉ số thể hiện dưới dạng phân số có mẫu số là 100

Khi áp dụng cách tính phần trăm, bạn sẽ có thể:

  • So sánh dễ dàng: Phần trăm giúp ta so sánh các giá trị khác nhau một cách trực quan và dễ hiểu, ngay cả khi các giá trị đó có đơn vị đo khác nhau. Ví dụ: Ta dễ dàng so sánh 50% học sinh thích môn Toán với 30% học sinh thích môn Tiếng Anh hơn là so sánh số lượng học sinh cụ thể.
  • Biểu diễn tỷ lệ: Phần trăm giúp ta biểu diễn tỷ lệ phần trăm của một phần so với toàn thể một cách rõ ràng. Ví dụ: Nói rằng “55% người dân thích dùng điện thoại thông minh” sẽ rõ ràng hơn là nói “55 trên 100 người dân thích dùng điện thoại thông minh”.
  • Ứng dụng rộng rãi: Phần trăm được sử dụng trong rất nhiều lĩnh vực, từ toán học, khoa học đến kinh tế, tài chính, cuộc sống hàng ngày. Ví dụ: giảm giá, lãi suất, thống kê, khoa học tự nhiên,…
Cách tính phần trăm (%) được áp dụng trong nhiều lĩnh vực hiện nay
Cách tính phần trăm (%) được áp dụng trong nhiều lĩnh vực hiện nay

Phần trăm là một công cụ hữu ích giúp chúng ta hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa các số liệu. Nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn về các cách tính phần trăm chính xác và phổ biến nhất hiện nay thì hãy cùng tiếp tục theo dõi các nội dung bên dưới.

Top 10+ cách tính phần trăm (%) chính xác, dễ thực hiện nhất

Bạn có thường xuyên gặp phải những bài toán tính phần trăm trong học tập hay công việc? Vậy làm thế nào để tính toán phần trăm một cách nhanh chóng và chính xác nhất? Phần trăm có vẻ phức tạp, nhưng thực tế lại rất đơn giản nếu bạn biết áp dụng những cách sau đây:

1. Cách tính phần trăm (%) cơ bản nhất

Công thức tính phần trăm cơ bản:

  • Phần trăm = (Giá trị phần / Tổng giá trị) x 100%.

Trong đó:

  • Giá trị phần: Là số lượng hoặc số đo của phần mà bạn muốn tính phần trăm.
  • Tổng giá trị: Là tổng số lượng hoặc số đo của toàn bộ.

Ví dụ: Trong lớp có 25 học sinh, trong đó có 10 học sinh nữ. Hỏi tỉ lệ học sinh nữ trong lớp là bao nhiêu phần trăm?

  • Giá trị phần: Số học sinh nữ = 10.
  • Tổng giá trị: Tổng số học sinh = 25.
  • Tính: (10 / 25) x 100% = 40%.

Vậy tỉ lệ học sinh nữ trong lớp là 40%.

2. Tính phần trăm (%) giảm giá

Bạn có thể hiểu đơn giản, phần trăm giảm giá cho biết sản phẩm đã được giảm đi bao nhiêu phần trăm so với giá gốc.

Công thức:

  • Phần trăm giảm giá = [(Giá gốc – Giá sau khi giảm) / Giá gốc] x 100%.
Cách tính phần trăm giảm giá
Cách tính phần trăm giảm giá

Ví dụ: Một chiếc áo ban đầu có giá 500.000 đồng, sau khi giảm giá còn 400.000 đồng. Tính phần trăm giảm giá.

  • Giá gốc: 500.000 đồng.
  • Giá sau khi giảm: 400.000 đồng.
  • Tính: [(500.000 – 400.000) / 500.000] x 100% = 20%.

Vậy chiếc áo đã được giảm giá 20%.

3. Cách tính phần trăm (%) tăng so với giá trị gốc

Khi muốn so sánh sự thay đổi giữa hai giá trị, ta thường tính phần trăm tăng hoặc giảm. Điều này đặc biệt hữu ích khi phân tích dữ liệu, theo dõi sự tăng trưởng, giảm sút của doanh số, lợi nhuận, chi phí,…

Để tính phần trăm tăng so với giá trị gốc, chúng ta sử dụng công thức sau:

  • Phần trăm tăng = [(Giá trị mới – Giá trị gốc) / Giá trị gốc] x 100%. 

Trong đó:

  • Giá trị mới: Là giá trị sau khi tăng.
  • Giá trị gốc: Là giá trị ban đầu.
Cách tính phần trăm tăng so với giá trị gốc ban đầu
Cách tính phần trăm tăng so với giá trị gốc ban đầu

Ví dụ: Giả sử bạn có một chiếc điện thoại. Ban đầu bạn mua nó với giá 10.000.000 đồng (giá trị cũ). Sau một thời gian, giá của chiếc điện thoại tăng lên thành 12.000.000 đồng (giá trị mới). Bạn muốn biết giá điện thoại đã tăng bao nhiêu phần trăm so với lúc ban đầu.

  • Phần trăm tăng = [(12.000.000 – 10.000.000) / 10.000.000] x 100% = [2.000.000 / 10.000.000] x 100% = 0.2 x 100% = 20%

Giá của chiếc điện thoại đã tăng 20% so với giá ban đầu.

4. Cách tính phần trăm giảm so với giá trị gốc

Để tính phần trăm giảm so với giá trị gốc, chúng ta sử dụng công thức sau:

  • Phần trăm giảm = [(Giá gốc – Giá mới) / Giá gốc] x 100%.

Trong đó:

  • Giá gốc: Là giá ban đầu của sản phẩm.
  • Giá mới: Là giá của sản phẩm sau khi giảm.
Cách tính phần trăm giảm so với giá trị gốc ban đầu
Cách tính phần trăm giảm so với giá trị gốc ban đầu

Ví dụ: Giả sử một chiếc áo ban đầu có giá 500.000 đồng, sau khi giảm giá còn 400.000 đồng. Hãy tính phần trăm giảm giá.

  • Giá gốc: 500.000 đồng.
  • Giá mới: 400.000 đồng.
  • Tính: [(500.000 – 400.000) / 500.000] x 100% = 20%.

Vậy chiếc áo đã được giảm giá 20%.

5. Tính phần trăm % lãi suất

Tính phần trăm lãi suất là việc xác định tỷ lệ phần trăm mà một khoản tiền tăng lên sau một khoảng thời gian nhất định, so với số tiền ban đầu. Đây là một công cụ quan trọng trong nhiều lĩnh vực, từ tài chính, ngân hàng đến đầu tư.

Công thức chung:

  • Lãi suất (%) = (Số tiền lãi / Số tiền gốc) x 100.

Trong đó:

  • Số tiền lãi: Là số tiền thu được thêm sau một khoảng thời gian.
  • Số tiền gốc: Là số tiền ban đầu bạn gửi hoặc vay.
Cách tính phần trăm lãi suất vay/gửi tiết kiệm
Cách tính phần trăm lãi suất vay/gửi tiết kiệm

Ví dụ 1: Gửi tiết kiệm

Bạn gửi vào ngân hàng 100.000 đồng với lãi suất 5% một năm. Sau một năm, bạn nhận được 105.000 đồng.

  • Số tiền lãi = 105.000 – 100.000 = 5.000 đồng.
  • Lãi suất (%) = (5.000 / 100.000) x 100 = 5%.

Ví dụ 2: Vay tiền

Bạn vay ngân hàng 500.000 đồng với lãi suất 12% một năm. Sau một năm, bạn phải trả tổng cộng 560.000 đồng.

  • Số tiền lãi = 560.000 – 500.000 = 60.000 đồng.
  • Lãi suất (%) = (60.000 / 500.000) x 100 = 12%.

6. Cách tính % lợi nhuận

Phần trăm lợi nhuận là một chỉ số quan trọng để đánh giá hiệu quả kinh doanh của một doanh nghiệp hoặc một dự án đầu tư. Nó cho biết tỷ lệ phần trăm của lợi nhuận so với chi phí ban đầu hoặc doanh thu.

Công thức chung:

  • Phần trăm lợi nhuận = (Lợi nhuận / Chi phí ban đầu hoặc Doanh thu) x 100%.

Tuy nhiên, lợi nhuận còn chia thành 2 loại:

  • Lợi nhuận gộp = Doanh thu – Giá vốn hàng bán.
  • Lợi nhuận ròng = Doanh thu – Tổng chi phí (bao gồm cả chi phí cố định và biến phí).
Cách tính phần trăm lợi nhuận trong kinh doanh
Cách tính phần trăm lợi nhuận trong kinh doanh

Ví dụ:

Giả sử một cửa hàng bán quần áo có:

  • Doanh thu: 100.000.000 đồng.
  • Giá vốn hàng bán: 60.000.000 đồng.
  • Chi phí khác: 20.000.000 đồng.

Lúc này, cửa hàng sẽ có:

  • Lợi nhuận gộp = 100.000.000 – 60.000.000 = 40.000.000 đồng.
  • Lợi nhuận ròng = 100.000.000 – 60.000.000 – 20.000.000 = 20.000.000 đồng.

7. Cách tính phần trăm tiền thuế

Cách tính phần trăm tiền thuế là một phép tính toán cơ bản để xác định số tiền thuế phải nộp dựa trên một giá trị ban đầu.

Công thức chung:

  • Tiền thuế = Giá trị ban đầu x Tỷ lệ phần trăm thuế.

Trong đó:

  • Tiền thuế: Số tiền bạn phải nộp.
  • Giá trị ban đầu: Giá trị của hàng hóa, thu nhập trước khi tính thuế.
  • Tỷ lệ phần trăm thuế: Mức thuế suất áp dụng (thường được quy định bằng phần trăm).
Cách tính phần trăm thuế TNCN/thuế VAT mua hàng
Cách tính phần trăm thuế TNCN/thuế VAT mua hàng

Ví dụ 1: Thuế giá trị gia tăng (VAT)

Bạn mua một chiếc điện thoại có giá niêm yết là 10.000.000 đồng. Mức thuế VAT là 10%. Tính tiền thuế VAT?

  • Tiền thuế VAT = 10.000.000 đồng x 10% = 1.000.000 đồng.
  • Tổng số tiền phải trả = 10.000.000 đồng + 1.000.000 đồng = 11.000.000 đồng.

Ví dụ 2: Thuế thu nhập cá nhân (TNCN)

Bạn có thu nhập trong một tháng là 20.000.000 đồng. Mức thuế suất TNCN áp dụng cho mức thu nhập này là 20%. Tính tiền thuế TNCN?

  • Tiền thuế TNCN = 20.000.000 đồng x 20% = 4.000.000 đồng.

Lưu ý: Ngoài VAT và TNCN, còn có nhiều loại thuế khác như thuế nhập khẩu, thuế xuất khẩu, thuế tài sản,… Mỗi loại thuế sẽ có cách tính và mức thuế suất khác nhau. Trong một số trường hợp, bạn có thể được phép trừ một số khoản chi phí nhất định trước khi tính thuế (ví dụ: giảm trừ gia cảnh, giảm trừ người phụ thuộc).

8. Cách tính phần trăm của nhiều số

Khi bạn muốn so sánh tỉ lệ của các số trong một nhóm, việc tính phần trăm của từng số so với tổng thể là rất hữu ích. 

Công thức chung:

  • Phần trăm của một số = (Số đó / Tổng các số) x 100%.

Ví dụ: Giả sử bạn có một giỏ trái cây gồm: 5 quả táo, 3 quả cam và 2 quả chuối. Tổng số quả: 5 + 3 + 2 = 10 quả

  • Phần trăm táo: (5 quả táo / 10 quả) x 100% = 50%.
  • Phần trăm cam: (3 quả cam / 10 quả) x 100% = 30%.
  • Phần trăm chuối: (2 quả chuối / 10 quả) x 100% = 20%.

Như vậy, trong giỏ trái cây có: 50% là táo, 30% là cam và 20% là chuối.

9. Tính tỷ lệ phần trăm tiền lương

Bạn muốn tính tỷ lệ phần trăm nào của tiền lương? Dưới đây là công thức:

  • Tỷ lệ phần trăm lương cơ bản = (Lương cơ bản / Tổng thu nhập) x 100%.
Cách tính phần trăm tiền lương tăng/giảm
Cách tính phần trăm tiền lương tăng/giảm

Ví dụ: Giả sử bạn được tăng lương từ 10.000.000 đồng lên 11.500.000 đồng.

  • Phần trăm tăng = [(11.500.000 – 10.000.000) / 10.000.000] x 100% = 15%
  • Tính: [(12.000.000 – 10.000.000) / 10.000.000] x 100% = 20%

Từ đó, lương của bạn đã tăng 15%.

10. Cách tính phần trăm % cơ bản trong Excel

Tính tỷ lệ phần trăm một giá trị trong tổng là một trong những tính toán cơ bản và thường xuyên được sử dụng trong Excel. Để tính tỷ lệ phần trăm của một giá trị so với tổng, ta sử dụng:

  • Công thức =(Giá trị)/Tổng*100%.

Ví dụ: Để tính tỷ lệ phần trăm của sản phẩm A so với tổng số sản phẩm, ta thực hiện như sau:

  • Ở ô bên cạnh số lượng sản phẩm A, ta nhập công thức: =(B2/B5)*100% (giả sử ô chứa số lượng sản phẩm A là B2 và ô chứa tổng số sản phẩm là B5).
  • Nhấn Enter, kết quả sẽ hiển thị tỷ lệ phần trăm của sản phẩm A.
Áp dụng cách tính phần trăm vào Excel
Áp dụng cách tính phần trăm vào Excel

Kết luận

Với những cách tính phần trăm mà chúng ta vừa tìm hiểu, bạn hoàn toàn có thể tự tin áp dụng vào cuộc sống hàng ngày cũng như trong công việc. Từ việc so sánh giá cả sản phẩm, tính toán lãi suất ngân hàng đến phân tích dữ liệu thị trường, phần trăm luôn là một công cụ hữu ích. Hãy tận dụng tốt những kiến thức này để đưa ra những quyết định thông minh nhé!

ASUS Zenbook s 14 thế hệ Copilot+ PC đầu tiên của Intel