Có thể bạn biết tới Ghost Windows – khái niệm vô vùng quen thuộc tại Việt Nam về việc cài lại hệ điều hành. Nhưng bạn có biết rằng cách làm này lại không hề được biết tới rộng rãi ở nước ngoài giống như crack để sử dụng Windows miễn phí. Rõ ràng là có gì đó mờ ám ở đây, liệu Ghost Windows là một cách cài hệ điều hành có vấn đề? Hãy cùng Phong Vũ phân tích chi tiết cách cài hệ điều hành này và cùng đưa ra quyết định đúng đắn nhất.

Ghost Windows là gì?

norton ghost windows
Norton Ghost Symantec – ông tổ ngành “Ghost Windows”

Ghost thực ra là một từ mà dân công nghệ gọi tắt để chỉ một hành động sao lưu lại một phân vùng ổ cứng. Cái tên đó bắt nguồn từ phần mềm chuyên thực hiện việc đó là Norton Ghost. Khi sử dụng phần mềm tạo một file ghost thì cũng tương tự như việc tạo ra một bản sao nhân bản vô tính vậy. Và từ đó ra đời khái niệm Ghost Windows.

Nó sẽ nén tất cả các file, folder, các cấu trúc thư mục hay thậm chí cả Master Boot Record của ổ đĩa lại thành một file ảnh (ISO image). Để từ đó có thể phục hồi lại dữ liệu khi mà ổ đĩa có trục trặc. Thường thì người ta sẽ tạo ra một file ảnh của ổ cài đặt hệ điều hành Windows. Khi đó thì bất kì khi nào hệ điều hành xảy ra lỗi gì thì có thể bung file ảnh đó ra và hệ điều hành sẽ trở về nguyên trạng như lúc mình backup.

Trong khi đó, cài Windows tức là cài mới một hệ điều hành lên máy tính, cũng sử dụng file (*.iso) được burn trên DVD hoặc thiết lập trong USB flash drive và tất nhiên là chưa qua chỉnh sửa gì cả. Bạn sẽ phải thực hiện hàng loạt các thao tác theo một quy trình tương tác một cách tự động nên sẽ rất mất thời gian.

Ghost Windows lợi/ hại ra sao?

Ưu điểm của nó thì ai cũng biết đó là nhanh chóng, gọn nhẹ.  Cài mới Windows có khi mất cả vài tiếng đồng hồ để thiết lập hoàn thành rồi cả driver sau đó còn phần mềm ứng dụng, cài đặt, cấu hình… Nhưng với Ghost Windows thì nó sẽ làm được việc đó chỉ trong 10p nếu mà file backup của bạn đã được cài và cấu hình hết mọi thứ từ trước.

Còn về nhược điểm? Đây là những lý do mà chúng tôi khuyên bạn không nên Ghost Windows.

  • Hay bị cá nhân hóa: Thường thì những bản Ghost được share trên mạng đều bị chỉnh sửa theo ý thích của họ rồi.
  • Hay bị lỗi. Không phải bản ghost nào cũng tương thích hoàn toàn với Windows được, có thể chạy rất tốt trên máy người khác nhưng trên máy tính bạn thì chạy rất ì ạch và thậm chí là không chạy được.
  • Người tạo ra bản Ghost đó có thể đã tắt, khóa những chức năng mà có thể bạn sẽ cần dùng đến, và đến khi bạn cần dùng đến thì lại không sử dụng được và tất nhiên là bạn không biết cách sửa > dẫn đến lại phải tìm bản Ghost khác ?
  • Máy tính có nguy cơ nhiễm virus nếu như bạn sử dụng các bản Ghost không rõ nguồn gốc, những thành viên không uy tín trên các diễn đàn.
  • Ghost là thao tác định dạng và ghi đè nên nếu sử dụng nhiều lần máy tính của bạn có khả năng bị Bad Sector cao.
bad-sector-drive
Bad Sector, lỗi ổ cứng khiến ngay cả dân chuyên cũng phải ái ngại

Tại sao bên nước ngoài họ ít khi chia sẻ bản Ghost Windows? Họ rất đề cao vấn đề riêng tư đối với dữ liệu chính mình, bạn không tin ư? Mỗi máy tính có một IP họ có thể tìm ra bạn, nhưng không, IP chưa đủ, còn các dữ liệu địa chỉ MAC, mã hash…v..v…. Họ đề cao vấn đề bảo mật, do họ có kiến thức về máy tính và bảo mật.

Ghost windows từ nguồn lạ có thể chứa virus hoặc mã độc
Ghost windows từ nguồn lạ có thể chứa virus hoặc mã độc

Lời kết

Ghost Windows không hẳn là có hại hoàn toàn nếu bạn không tìm kiếm được một nguồn file xác thực và đáng tin cậy. Thậm chí bạn hoàn toàn có thể tự tạo cho bản thân bản backup Ghost Windows và dễ dàng sử dụng về sau nếu gặp vấn đề. Tuy nhiên vẫn còn đó những hiểm nguy về Bad Sector ổ cứng nếu bạn không gặp may. Do đó, trừ khi thực sự eo hẹp về mặt thời gian thì cài đặt lại Windows từ A-Z vẫn là một lựa chọn chính thống và đảm bảo dài lâu hơn.