Gia đình – nơi bắt đầu của mọi yêu thương, là điểm tựa tinh thần và là nơi duy nhất ta có thể trở về dù đi xa đến đâu. Những vần thơ viết về gia đình luôn mang đến cảm xúc lắng đọng, khơi gợi ký ức về tình cha, nghĩa mẹ và mái ấm thân thương. Hãy cùng Phong Vũ Tech News khám phá tuyển tập bài thơ về gia đình hay và xúc động nhất của các thi sĩ Việt Nam, để thêm trân trọng những khoảnh khắc bình dị nhưng đầy ý nghĩa bên người thân yêu.
I. Tổng hợp bài thơ về gia đình hay và ý nghĩa của các thi sĩ Việt Nam
Các bài thơ về gia đình không chỉ khắc họa hình ảnh người cha, người mẹ, mà còn là những bản tình ca chan chứa nỗi nhớ, lòng biết ơn và sự gắn bó giữa các thế hệ. Nhiều nhà thơ Việt Nam đã để lại dấu ấn sâu sắc với những vần thơ giản dị mà thấm đẫm tình cảm.
1. Bếp lửa
Một bếp lửa chờn vờn sương sớm
Một bếp lửa ấp iu nồng đượm
Cháu thương bà biết mấy nắng mưa!
Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói
Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi,
Bố đi đánh xe, khô rạc ngựa gầy,
Chỉ nhớ khói hun nhèm mắt cháu
Nghĩ lại đến giờ sống mũi còn cay!
Tám năm ròng, cháu cùng bà nhóm lửa
Tu hú kêu trên những cánh đồng xa
Khi tu hú kêu, bà còn nhớ không bà?
Bà hay kể chuyện những ngày ở Huế.
Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế!
Mẹ cùng cha công tác bận không về,
Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe,
Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học,
Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc,
Tu hú ơi! Chẳng đến ở cùng bà,
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa?
…
(Tác giả: Bằng Việt – Tuyển tập thơ “Bếp lửa” 1963)
Đây là một trong những bài thơ về gia đình xúc động nhất trong văn học Việt Nam, gợi lại hình ảnh người bà tần tảo, hy sinh. Qua ngọn lửa bếp, thi sĩ gửi gắm tình thương vô hạn và sự biết ơn đối với người thân.
2. Bầm ơi
Ai về thăm mẹ quê ta
Chiều nay có đứa con xa nhớ thầm…
Bầm ơi có rét không bầm?
Heo heo gió núi, lâm thâm mưa phùn
Bầm ra ruộng cấy bầm run
Chân lội dưới bùn, tay cấy mạ non
Mạ non bầm cấy mấy đon
Ruột gan bầm lại thương con mấy lần.
Mưa phùn ướt áo tứ thân
Mưa bao nhiêu hạt, thương bầm bấy nhiêu!
Bầm ơi, sớm sớm chiều chiều
Thương con, bầm chớ lo nhiều bầm nghe!
Con đi trăm núi ngàn khe
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm
Con đi đánh giặc mười năm
Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi.
Con ra tiền tuyến xa xôi
Yêu bầm yêu nước, cả đôi mẹ hiền.
Nhớ thương con, bầm yên tâm nhé
Bầm của con, mẹ Vệ quốc quân.
Con đi xa cũng như gần
Anh em đồng chí quây quần là con
Bầm yêu con, yêu luôn đồng chí
Bầm quý con, bầm quý anh em.
…
(Tác giả: Tố Hữu – Tuyển tập thơ “Việt Bắc” 1948)
Bài thơ là lời của người con nhớ mẹ, chan chứa tình thương và lòng biết ơn đối với người đã hy sinh cả đời vì con cái. Với thể thơ lục bát, tác giả đã gửi gắm trọn vẹn tình yêu thương và nỗi nhớ da diết của mình đối với người mẹ ở quê trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp.
3. Con cò
Con còn bế trên tay
Con chưa biết con cò
Nhưng trong lời mẹ hát
Có cánh cò đang bay:
“Con cò bay la
Con cò bay lả
Con cò Cổng Phủ
Con cò Đồng Đăng…”
Cò một mình, cò phải kiếm lấy ăn
Con có mẹ, con chơi rồi lại ngủ
“Con cò ăn đêm
Con cò xa tổ
Cò gặp cành mềm
Cò sợ xáo măng…”
Ngủ yên, ngủ yên, cò ơi, chớ sợ
Cành có mềm, mẹ đã sẵn tay nâng
Trong lời ru của mẹ thấm hơi xuân
Con chưa biết con cò con vạc
Con chưa biết những cành mềm mẹ hát
Sữa mẹ nhiều, con ngủ chẳng phân vân
…
(Tác giả: Chế Lan Viên – Tuyển tập “Hoa ngày thường – Chim báo bão” 1962)
“Con cò” không chỉ là bài thơ về gia đình mà còn là bản trường ca về tình mẫu tử thiêng liêng. Hình ảnh con cò – biểu tượng của sự tảo tần, gắn liền với người mẹ Việt Nam, được khắc họa đầy tinh tế.
II. Tổng hợp bài thơ về tình cảm gia đình hay nhất
Tình cảm gia đình là mạch nguồn bất tận của thi ca, nơi cảm xúc được kết tinh thành những vần thơ ngọt ngào và chân thành. Dưới đây là những bài thơ về gia đình chan chứa yêu thương, nhẹ nhàng chạm đến trái tim người đọc.
1. Bài thơ về gia đình chan chứa cảm xúc yêu thương
Bàn tay Mẹ
Bàn tay mẹ
Bế chúng con
Bàn tay mẹ
Chăm chúng con
Cơm con ăn
Tay mẹ nấu
Nước con uống
Tay mẹ đun
Trời nóng bức
Gió từ tay mẹ
Con ngủ ngon
Trời giá rét
Cũng từ tay mẹ
Ủ ấm con
Bàn tay mẹ
Vì chúng con
Từ tay mẹ
Con lớn khôn
(Tác giả: Tạ Hữu Yên)
Bài thơ giản dị, ấm áp như lời ru của người mẹ dành cho con của mình. “Bàn tay mẹ” là biểu tượng của sự hi sinh thầm lặng một trong những bài thơ về gia đình khiến người đọc cảm nhận được tình mẫu tử thiêng liêng vô bờ.
Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa
Bần thần hương huệ thơm đêm
Khói nhang vẽ nẻo đường lên niết bàn
Chân nhang lấm láp tro tàn
Xăm xăm bóng mẹ trần gian thuở nào
Mẹ ta không có yếm đào
Nón mê thay nón quai thao đội đầu
Rối ren tay bí tay bầu
Váy nhuộm bùn áo nhuộm nâu bốn mùa
Cái cò… sung chát đào chua…
Câu ca mẹ hát gió đưa về trời
Ta đi trọn kiếp con người
Cũng không đi hết mấy lời mẹ ru
Bao giờ cho tới mùa thu
Trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm
Bao giờ cho tới tháng năm
Mẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao
Ngân hà chảy ngược lên cao
Quạt mo vỗ khúc nghêu ngao thằng Bờm…
Bờ ao đom đóm chập chờn
Trong leo lẻo những vui buồn xa xôi
…
(Tác giả: Nguyễn Duy – Tuyển tập “Mẹ và em” 1986)
Nguyễn Duy đã khắc họa người mẹ Việt Nam với tất cả sự dung dị, hiền hậu. Bài thơ vừa gần gũi, vừa da diết, là bài thơ về gia đình khiến nhiều thế hệ độc giả rưng rưng nhớ mẹ.
2. Bài thơ lục bát hay về gia đình
Dưới đây là một số bài thơ lục bát hay được viết về chủ đề gia đình với tình cảm thiêng liêng và chân thực nhất của mỗi tác giả gửi gắm vào từng con chữ.
Thư gửi cha
Cha già phương Bắc xa xôi
Lần tay tính lại tuổi người sáu ba
Có ai về tới Cha già
Dừng chân tôi gửi kính Cha đôi lời
Một vầng nhật nguyệt sáng soi
Cứu dân thoát khỏi cuộc đời tối tăm
Trước con cơ khổ nhục nhằn
Nhờ Cha nay mới nên thân nên người
Nhờ Cha lấp biển vá trời
Đổi đời Kiệt Trụ ra đời Thuấn Nghiêu
Quản chi lên thác xuống đèo
Có Cha vững lái con chèo chắc tay
Cha chia ruộng đất con cày
Trao gươm con giết thằng Tây bạo tàn
Công Cha hơn núi Thái Sơn
Tình Cha hơn nước trong nguồn chảy ra.
Nghìn năm một thuở có Cha
Đời đương hạn hán Cha là trời mưa
Thương Cha biết mấy cho vừa
Ơn Cha tới chết con chưa đủ đền
Con lùi Cha dắt con lên
Con hư Cha dạy, con nên Cha mừng
Đố ai quét sạch lá rừng
Đố ai xúi giục con đừng theo Cha.
…
(Nguyễn Bính – Tuyển tập “Tâm hồn tôi” 1940)
Nguyễn Bính là nhà thơ của làng quê, của tình người mộc mạc. “Thư gửi về cha” là bài thơ về gia đình theo thể lục bát truyền thống, chất chứa nỗi nhớ về người cha và những hy sinh vất vả của ông dành cho con. Bài thơ như một lời tâm sự về lòng cảm mến và biết ơn của người con khi đi đánh giặc nhưng vẫn một lòng mong nhớ và thờ kính cha của mình.
Tiếng gà trưa
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục… cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng
Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng:
– Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng
…
(Tác giá: Xuân Quỳnh – Tuyển tập “Hoa dọc chiến hào” 1968)
Bằng ngôn ngữ giản dị mà sâu lắng, bài thơ lục bát này gợi nhớ những kỷ niệm của người cháu xa quê nhớ về bà của mình với hình ảnh quen thuộc là tiếng gà trưa. Đây là một bài thơ về gia đình đậm chất trữ tình, mang âm hưởng dân gian khiến mỗi người con xa quê đều nhớ về nhà.
3. Bài thơ về gia đình ngắn gọn
Chị em
Cái ngủ mày ngủ cho ngoan
Để chị trải chiếu, buông màn cho em.
Chổi ngoan mau quét sạch thềm,
Hòn bi thức đợi lim dim chân tường.
Đàn gà ngoan chớ ra vườn,
Luống rau tay mẹ mới ươm đầu hồi.
Mẹ về, trán ướt mồ hôi,
Nhìn hai cái ngủ chung lời hát ru.
(Tác giả: Trần Đắc Trung)
Đây là một bài thơ về gia đình ngắn gọn nhưng chạm đến trái tim người đọc bởi cảm xúc chân thành. Dẫu cuộc sống có đổi thay, nơi bình yên nhất vẫn là nhà – nơi chứa đựng tình yêu vô điều kiện giữa những người thân yêu trong gia đình và mẹ chính là người luôn chăm lo cho ta nhiều nhất.
Yêu mẹ
Mẹ đi làm
Từ sáng sớm
Dậy thổi cơm
Mua thịt cá
Em kề má
Được mẹ thơm
Ôi mẹ ơi!
Yêu mẹ lắm.
(Tác giả: Nguyễn Bao)
Đây là bài thơ về gia đình giản dị, chân phương nhưng chứa đựng cả một biển trời tình yêu của người mẹ dành cho con của mình. Tình mẹ con trong bài thơ vừa gần gũi, dễ thương vừa thiêng liêng như sợi dây kết nối vĩnh hằng tình cảm giữa con người.
III. Tổng kết
Những bài thơ về gia đình của các thi sĩ Việt Nam luôn chạm tới trái tim người đọc bởi tính chân thật và gần gũi. Dù được thể hiện bằng ngôn ngữ mộc mạc hay nghệ thuật tinh tế, chúng đều nói lên một điều: Gia đình là nơi tình yêu bắt đầu và không bao giờ kết thúc. Trong nhịp sống hiện đại, đọc lại những vần thơ ấy không chỉ giúp ta tìm về ký ức, mà còn giúp ta thấy rõ giá trị vĩnh hằng của mái ấm nhỏ bé. Để sưu tập thêm nhiều bài thơ ý nghĩa, hãy thường xuyên theo dõi các bài viết trên Phong Vũ Tech News nhé!
Bài viết liên quan:
